Халқаро Амнистия ташкилоти пайшанба куни эълон қилинган ҳисоботида Исроил давлатини Ғазо урушида фаластинликларга қарши геноцид содир этишда айблади. Бу айбловни Исроил раҳбарлари бир неча бор рад этишган.
Лондонда жойлашган инсон ҳуқуқлари ташкилоти бир неча ой давомида содир бўлган воқеалар ва Исроил расмийлари баёнотларини таҳлил қилгандан сўнг шундай хулосага келганини маълум қилди. Ташкилотнинг таъкидлашича, фаол қуролли тўқнашув пайтида биринчи марта жиноят аниқланган.
Фашистлар "Холокост"ида яҳудийларнинг оммавий қирғини ортидан қабул қилинган 1948 йилги геноцид конвенциясида геноцид "миллий, этник, ирқий ёки диний гуруҳни бутунлай ёки қисман йўқ қилиш мақсадида содир этилган ҳаракатлар" деб таърифланган.
Исроил геноцидга оид ҳар қандай айбловларни қатъиян рад этиб, халқаро ҳуқуққа риоя қилганини ва 2023 йил 7 октябрда Ғазо ҳудудидан ҲАМАС томонидан амалга оширилган трансчегаравий ҳужумдан сўнг ўзини ҳимоя қилиш ҳуқуқига эга эканлигини таъкидлади. Ўша ҳужум урушни тезлаштирган эди.
Амнистия ҳисоботи бўйича Исроил расмийларидан зудлик билан изоҳ олиш иложи бўлмади.
Исроил маълумотларига кўра, 14 ой олдин ҲАМАС бошчилигидаги жангарилар чегара бўйлаб Исроил жамоаларига ҳужум қилиб, 1200 кишини ўлдирган ва 250 дан ортиқ гаровга олинганларни Ғазога олиб кетганидан сўнг Исроил Ғазода ҳаво ва қуруқликдаги урушини бошлади.
Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълум қилишича, Исроилнинг ҳарбий кампанияси натижасида 44 400 дан ортиқ фаластинлик ҳалок бўлган ва яна кўплаб одамлар жароҳатланган.
Фаластин ва БМТ расмийлари таъкидлашича, кичик, аҳолиси зич жойлашган қирғоқбўйи ҳудуд бўлган Ғазода хавфсиз жой қолмаган. Ғазодаги 2,3 миллион аҳолининг аксарияти, баъзилари 10 мартагача ички кўчирилган.
Жорий йил бошида Ҳаагадаги БМТнинг Халқаро судида (ХС) бўлиб ўтган эшитувларда Исроил Жанубий Африка томонидан геноцидда айбланган, бироқ мамлакат адвокатлари бу айбловни рад этишди. Улар Исроилнинг уруш олиб боришида геноцид нияти йўқлигини ва геноцид содир этилмаганини таъкидлаб, урушнинг мақсади ҲАМАСни йўқ қилиш эканлигини айтишди.
Халқаро Амнистия ташкилоти бош котиби Агнес Калламар Ҳаагада журналистларга ҳисоботни тақдим этар экан, хулосага "енгил-елпи, сиёсий ёки имтиёзли" тарзда келинмаганини таъкидлади.
У тақдимотдан сўнг журналистларга шундай деди: "Геноцид содир этилмоқда. Олти ойлик чуқур ва мақсадли тадқиқотлардан сўнг бизда ҳеч қандай шубҳа йўқ."
Амнистия ташкилоти маълум қилишича, Исроил ва Исроил ҳарбийлари 1948 йилги геноцид конвенцияси томонидан тақиқланган бешта ҳаракатдан камида учтасини содир этган: одам ўлдириш, оғир жисмоний ёки руҳий шикаст етказиш ва ҳимояланган гуруҳни жисмонан йўқ қилишга мўлжалланган турмуш шароитини қасддан яратиш.
Амнистия ташкилоти Исроил расмийларининг 100 дан ортиқ баёнотларини кўриб чиққан.
Исроил ҳарбийлари ҲАМАСни жангариларни тинч аҳоли яшайдиган маҳаллаларга жойлаштиришда айблайди, буни ҲАМАС инкор этади ва Исроилни ёппасига зарбаларда айблайди.
Калламарнинг айтишича, Амнистия геноцидни исботлашни мақсад қилмаган, аммо далиллар ва баёнотларни биргаликда кўриб чиққандан сўнг, "Исроил геноцидни кўзлаган ва кўзламоқда" деган хулосага келган.
У яна қўшимча қилди: "Исроилнинг Ғазодаги уруши фақат ҲАМАСни парчалашга ва фаластинликларни миллий ва этник гуруҳ сифатида жисмонан йўқ қилишга қаратилмаган деган даъво текширувга бардош бера олмайди."
Амнистия ташкилоти Халқаро жиноят суди (ХЖС) прокурорини Ғазодаги фаластинликларга қарши уруш жиноятлари ва инсониятга қарши жиноятларда айбланиб, Исроил бош вазири Бинямин Нетаняху ва унинг собиқ мудофаа вазирига қарши чиқарилган ҳибсга олиш ордерларини инобатга олиб, геноцидни тергов қилишга чақирди. Улар бу айбловларни рад этишган.
Прокуратура идораси ўз баёнотида Фаластин ҳудудларида содир этилган деб тахмин қилинаётган жиноятлар бўйича тергов давом этаётганини ва қўшимча изоҳ бера олмаслигини маълум қилди.
Форум